EĞİTİMDE ÇİN HARİKASI
Çin’in Matematik Başarısındaki Sır
2018 yılında düzenlenen PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) matematik raporlarını incelediğimizde Çin’in sıra dışı sayılabilecek bir başarı gösterdiği görülüyor. Peki Çin’in matematikteki bu başarısının sırrı ne?
OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) tarafından üç yılda bir düzenlenen PISA’da, öğrencilerin okullarda öğrendiklerini gerçek hayatta kullanma becerileri ölçümlenerek raporlandırılmaktadır. Ülkeler bu raporlar ışığında eğitim politikalarında değişiklikler yapmaktadır.
2018 yılında PISA’ya 79 ülkede 600.000’den fazla öğrenci katılmıştır.
Uygulamaya katılan öğrenciler altı yeterlik düzeyine göre sınıflandırılmaktadır. Bu yeterlik düzeyleri aşağıdaki gibidir.
5 ve 6.yeterlik düzeyinde bulunan öğrenciler üst performans grubu olarak adlandırılmakta ve ülkelerin kalkınmaları için gerekli grup olarak görülmektedir. Öğrencilerin temel beceri düzeyine ulaşmış olması için en az 2.yeterlik düzeyinde yer alması beklenmektedir.
Şimdi 2018 PISA sonuçlarına göre; Çin, OECD ülkeleri ve ülkemiz öğrencilerinin matematik yeterlik düzeylerine göre yüzdelik dağılımlarını inceleyelim:
Grafiği incelediğimizde;
Temel yeterlik düzeyine ulaşamayan (Düzey-1 altı ve Düzey-1) öğrenci yüzdeleri: Çin : %2,4 OECD Ülkeleri Ort: %23,9 Türkiye: %36,7
Üst yeterlik grubunda (Düzey-5 ve Düzey-6) yer alan öğrenci yüzdeleri:
Çin : %44,3
OECD Ülkeleri Ort: %10,9
Türkiye: %4,8
Bu sonuçlar Çin harikası deyimini doğrular nitelikte. Üst performans grubunda bulunan öğrenci yüzdesinin oldukça yüksek olması bazı tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bazı eğitimciler Çin’in sonuçları iyi göstermek için öğrenci örneklemini başarılı bölge ve gruplardan seçtiğini, bazı eğitimciler ise bu durumun izlenen eğitim politikalarının doğal bir sonucu olduğunu söylemektedir.
Peki diğer ülkeler benzer müfredatları uygulamasına rağmen Çin nasıl oluyor da böylesine başarılı oluyor?
Reformlar ve Müfredat Zenginleştirme
Çin'in matematik eğitimi incelendiğinde reformlar yaparak çağın gerisinde kalmayan bir eğitim anlayışı benimsemeye çalıştığı dikkat çekiyor. Sırasıyla 1992, 2001 ve 2011 yıllarında ciddi reformlar yaparak müfredatlarını gerçek yaşam problemleri ve üst düzey düşünme becerileri aktiviteleriyle zenginleştirdikleri görülüyor. Aşağıda Çin’in matematik müfredatı zenginleştirilmesine 2 örnek verilmiştir.
Öğrenilen bilgi ve kavramları üst düzey düşünme aktiviyeleriyle zenginleştiriyorlar. Öğrenciler sayı ve miktar kavramlarını öğrendikten sonra aşağıdaki şekilde problemler ile karşılaştırılıyor. Örneğin, sayı ve miktar kavramlarını öğrenen öğrenciler için sadece bilgi ve kavramlar ile ilgili problemlerin yanında öğrencileri tahmin problemleri ve bir strateji üretebilecekleri problemler ile karşılaştırıyorlar. Bunu ilkokuldan başlayarak yapıyorlar. Spor salonunun yaklaşık kaç kişiyi ağırlayabileceğini tahmin edin.
Pin, L., Qiulian, L., Hemei, X., Yibing, C., Xiaomei, L., Yongchun, W., … Fulin L., 2018, Zorunlu Eğitim Ders Kitabı Matematik İkinci Sınıf (Cilt II), Halk Eğitimi Yayınevi Müfredat Ders Kitabı Araştırma Enstitüsü, Pekin.
Böyle problemler öğrencilerin bir kuralı hatırlayıp çözüme ulaşmasından ziyade belli stratejiler kullanıp derinlemesine düşünmesini gerektirir. Bu problemlerle erken yaşlarda karşılaşan öğrenciler problem çözme becerilerini geliştirir.
Matematik Tarihi Aktiviteleri
Aşağıda Çin Abaküsü ile ilgili problemler yer alıyor.
Pin, L., Qiulian, L., Hemei, X., Yibing, C., Xiaomei, L., Yongchun, W., … Fulin L., 2018, Zorunlu Eğitim Ders Kitabı Matematik İkinci Sınıf (Cilt II), Halk Eğitimi Yayınevi Müfredat Ders Kitabı Araştırma Enstitüsü, Pekin.
Öğrenciler bu tarz etkinliklerle karşılaşınca:
Sayıları farklı biçimlerde ve araçlar ile gösterebileceğini fark etmekte,
Yeni bir sistemi kavrayıp uygulama yaparken üst düzey düşünme becerilerini geliştirebilmekte,
Öğrendiği kavramları somut bir şekilde deneyimleme fırsatı bulabilmekte,
Matematiğin kültürel bir yönü olduğunu fark edebilmektedirler.
Tüm bunlar, hem problem çözme becerilerinin gelişmesine hem de matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. Sonuç ise olağanüstü bir başarıyı getirmektedir.
Elbette bir ülkenin başarısı; kültürel, ekonomik faktörler, nüfus durumları gibi birçok faktöre bağlıdır. Biz bu faktörlerin küçük fakat etkili bir bölümünü ele aldık. Öğrencilerimizi erken yaşlarda üst düzey düşünme becerilerini geliştirici içeriklerle karşılaştırmak oldukça önemli.
Kaynaklar
MEB (2015), PISA 2015 Ulusal Raporu
MEB (2019), PISA 2019 Ulusal Raporu
Cai, J., Nie, B. Problem solving in Chinese mathematics education: research and practice. ZDM Mathematics Education 39, 459–473 (2007)
Tu, R., Shen, W. Fundamental Focuses of Chinese Mathematics Education: Characteristics of Mathematics Teaching in China,2010
Li, N., Mok, I. A. C., Cao, Y. The Evolution of Mathematical Thinking in Chinese Mathematics Education, 2019